Wskazówki dla pacjenta - przygotowanie do badań

Badanie krwi

Większość badań powinno wykonywać się na czczo, tzn. bez śniadania, między godz. 7:00 a 9:30 rano. W dniu poprzedzającym badanie zaleca się również spożycie lekkiej kolacji (bezmięsnej i bezalkoholowej ) do godz.18:00 (13-godzinna przerwa w spożywaniu posiłków ), aby nie zaburzać oznaczeń niektórych parametrów. Pokarm spożyty przed badaniem powoduje zmiany w stężeniu: glukozy, składników lipidowych, białka i innych oznaczanych parametrów. Do badań nie powinien przystępować pacjent po nieprzespanej nocy i forsownym wysiłku fizycznym. Zażywanie leków w danym dniu musi być ustalone z lekarzem i ściśle związane z celem danego badania. Można spożywać wodę.

UWAGA! W przypadku niemowląt dopuszczalne jest podanie lekkiego śniadania, bo nie wpływa ono istotnie na większość prostych rutynowych badań, z wyjątkiem poziomu glukozy.

Badanie moczu

Do wykonania badania ogólnego moczu pobieramy pierwszą poranną próbkę - oddaną bezpośrednio po spoczynku nocnym do czystego, jednorazowego pojemnika (można nabyć w aptece). Pojemnik opisujemy imieniem i nazwiskiem. Nie należy pobierać moczu do analizy w trakcie krwawienia miesięcznego u kobiet.

Pobieranie moczu na posiew

Pobieramy pierwszą poranną próbkę, ale należy przestrzegać pewnych warunków. Pojemnik na mocz musi być sterylny (można nabyć w aptece.) Oddanie moczu musi być poprzedzone dokładnym umyciem narządów płciowych. Należy stosować do tego celu wodę i unikać środków odkażających. Pierwszą porcje moczu, która może być zanieczyszczona przez bakterie bytujące na błonie śluzowej należy odrzucić, do pojemnika zbieramy dopiero mocz z tzw. środkowego strumienia. Mocz należy jak najszybciej dostarczyć do laboratorium. Mocz u małych dzieci pobiera się do specjalnych woreczków, które należy umieścić w zamkniętym pojemniku na mocz. Dobowa zbiórka moczu jest niezbędna do wykonania oznaczeń ilościowych niektórych badań (np. wolnego kortyzolu, wapnia, fosforu).Konieczne jest podanie ilości dobowej moczu.

Badanie lipidogramu

Lipidogram to określenie wartości stężenia we krwi cholesterolu całkowitego, cholesterolu HDL i LDL oraz trójglicerydów. Przed badaniem należy być na czczo przez 14 godzin. W dniu poprzedzającym badanie dieta powinna być lekkostrawna i niskotłuszczowa. Nie należy spożywać alkoholu ani wykonywać dużego wysiłku fizycznego.

Badanie krzywej cukrowej (test obciążenia glukozą)

Pacjenci w celu oznaczenia krzywej cukrowej (test obciążenia glukozą) powinni zakupić w aptece glukozę o stężeniu podanym przez lekarza (75g lub 50 g). Następnie udać się do laboratorium o godz. 7:00 (badanie polega na 2 lub 3 krotnym pobraniu krwi w odstępach 1 lub 2 godzinnych). Przed badaniem i w jego czasie należy być na czczo. W trakcie oznaczanie stężenie glukozy pacjent powinien pozostawać na terenie Placówki.

USG jamy brzusznej

Badanie USG jest badaniem bezbolesnym, bezpiecznym i może być wielokrotnie powtarzane bez szkody dla pacjenta. Badanie wykonuje lekarz. Pacjent odsłania diagnozowaną cześć ciała, lekarz pokrywa skórę w badanej okolicy specjalnym żelem. Przesuwając głowicę aparatu lekarz uzyskuje pełen obraz badanego obszaru. Badanie USG jamy brzusznej wymaga odpowiedniego przygotowania tj. do badania Pacjent powinien być na czczo (co najmniej 6 godzin wcześniej nie należy przyjmować pokarmów). Wyjątek stanowią osoby chore na cukrzycę, które muszą o odpowiedniej porze przyjąć insulinę i zjeść posiłek. Należy również zażyć zwykle przyjmowane leki popijając je wodą niegazowaną. Wskazane jest aby Pacjent miał dobrze wypełniony pęcherz moczowy (przed badaniem można pić niegazowaną wodę mineralną). Przed badaniem nie należy palić papierosów. W miarę możliwości do badania pacjent może przygotować poprzednie wyniki z USG (tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego) jamy brzusznej, wypisy ze szpitala.

Inne badania USG

Do innych badań usg nie jest potrzebne specjalne przygotowanie. Do badania usg przezpochwowego (transvaginalnego) nie należy napełniać pęcherza moczowego. USG sutków należy wykonywać w I fazie cyklu miesiączkowego.

Badanie RTG

Do większości badań RTG nie trzeba specjalnego przygotowania.

Uwaga! Nie zaleca się wykonywania badania RTG u kobiet w ciąży. W związku z tym u kobiet w wieku rozrodczym badanie RTG powinno być wykonane do 10-ego dnia cyklu miesiączkowego.

RTG odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa

Badanie RTG kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego jest jednym z nielicznych badań radiologicznych wymagających odpowiedniego przygotowania. Wynika to z faktu, że uzyskanie dokładnego obrazu kręgosłupa lędźwiowego wymaga usunięcia z przewodu pokarmowego gazów oraz mas kałowych. Na 6 godzin przed badaniem nie należy jeść, można pić napoje niegazowane.

Spirometria

Badanie polega na pomiarze maksymalnej ilości powietrza, które można nabrać i wypuścić z płuc oraz na pomiarze szybkości przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Jest to badanie nieinwazyjne. Na badanie należy zgłosić się w dobrym stanie ogólnym, jeśli lekarz nie zalecił inaczej. 24 godziny przed badaniem należy powstrzymać się od palenia tytoniu (minimum 2 godziny, jeśli stanowi to trudność!). W ciągu 30 minut przed badaniem należy powstrzymać się od wykonywania intensywnego wysiłku fizycznego. W ciągu 2h godzin przed badaniem należy powstrzymać się od spożywania obfitych posiłków oraz picia mocnej herbaty, kawy i napojów zawierających kofeine. Na badanie należy założyć wygodne, luźne, nie krępujące ruchów klatki piersiowej ubranie. Zaleca się ustalenie z lekarzem kierującym na badanie, jakie leki można stosować w dniu badania.

Cytologia

Badanie cytologiczne to jedno z podstawowych badań ginekologicznych, jakie wykonuje się niemal podczas każdej kontrolnej wizyty u ginekologa. Celem badania jest zdiagnozowanie zmian, jakie pojawiły się w obrębie szyjki macicy. Dzięki niemu można wykryć nowotwór szyjki macicy we wczesnym stadium i skutecznie go wyleczyć. Podczas badania, na fotelu ginekologicznym do pochwy kobiety wkładany jest wziernik, a następnie specjalną szczoteczką pobierany jest wymaz zawierający komórki błony śluzowej nabłonka szyjki macicy. Zaleca się, aby pierwsze badanie cytologiczne zostało wykonane w wieku 20-25 lat lub zaraz po rozpoczęciu współżycia. Im wcześniej rozpoczęta zostanie inicjacja seksualna, tym wcześniej należy wykonać cytologię. Przygotowanie do badania polega na dokładnym podmycie krocza i zewnętrznych części narządów (wskazane jest używanie, nie tylko przed badaniem, żelu do higieny intymnej, gdyż zawiera odpowiednie pH). Ponadto na 2 dni przed wykonaniem badania cytologicznego nie powinno się współżyć, 2 doby przed badaniem nie powinno się stosować leków dopochwowych i wykonywać irygacji (płukania pochwy). Dobrze jest wcześniej przypomnieć sobie datę ostatniej miesiączki oraz przygotować informację o stosowaniu ewentualnych leków oraz antykoncepcji (dobrze, jeśli znamy nazwy), przebytych i przewlekłych chorobach, ciążach i porodach. Cytologię powinno wykonywać się średnio 3-4 dni po ustaniu krwawienia miesięcznego.